Κάθε χρόνο διεξάγεται η Συνάντηση του Γερμανικού Συλλόγου Αρχαιολόγων, όπου - παράλληλα με τις τυπικές διαδικασίες που αφορούν τα οργανωτικά θέματα του συλλόγου, π.χ. παρουσίαση ισολογισμού των οικονομικών, δράσεις κατά το περασμένο έτος κοκ. - απασχολεί το σώμα των συνέδρων ένα κεντρικό θέμα, το οποίο σχετίζεται με την επιστήμη της Αρχαιολογίας και την άσκησή της.
Αυτόν τον μήνα λοιπόν, από 19 έως 21 Ιουνίου, διεξάγεται στη Βόννη η φετινή Συνάντηση με κεντρικό θέμα «Τωρινή κατάσταση και ευκαιρίες των νέων επιστημόνων στην Αρχαιολογία».
Σύμφωνα με την προκήρυξη και το πρόγραμμα, θα γίνουν ομιλίες και συζήτηση για την τωρινή κατάσταση απασχόλησης των νέων επιστημόνων (φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες, ερευνητές, διδακτικό προσωπικό) και για τις μελλοντικές ευκαιρίες εργασίας τους σε πανεπιστήμια, ερευνητικά ινστιτούτα, μουσεία και τοπικές υπηρεσίες αρχαιοτήτων, καθώς και για τους τρόπους χρηματοδότησης της έρευνάς τους.
Γυρίζω τώρα στη χώρα μας και αναρωτιέμαι αν έγινε ποτέ κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Αν ο υποψήφιος ή ήδη φοιτητής Αρχαιολογίας γνωρίζει ποιες είναι οι δυνατότητες απασχόλησης και εργασίας στην επιστήμη που θέλει να αφοσιωθεί. Αν οι αρμόδιοι οργανισμοί (Πανεπιστήμιο, Αρχαιολογική Υπηρεσία) έχουν ασχοληθεί με το θέμα των μελλοντικών ή νέων επιστημόνων και την ενημέρωσή τους ή έχουν συζητήσει πάνω σε αυτά τα θέματα.
Το 1986 ο καθηγητής Γιώργος Χουρμουζιάδης έγραφε:
«Και τώρα ένα τελικό σχόλιο για την Ελληνική Αρχαιολογία ως επάγγελμα: Dark Age! Οι πτυχιούχοι των αρχαιολογικών μας τμημάτων έχουνε δύο μονάχα κατευθύνσεις. Η μία τους οδηγεί στο σχολείο, όπου πρέπει να διδάξουν λατινικά, αρχαία ελληνικά, ψυχολογία και στα μικρά γυμνάσια ίσως «αριθμητική». Η δεύτερη κατεύθυνση τους οδηγεί στην ανεργία.»٭
Είκοσι τρία χρόνια μετά έχει αλλάξει κάτι; Κι αν όχι, τί έχουμε κάνει γι’ αυτό;
---------------------------
٭ Γ. Χ. Χουρμουζιάδης, Η Ελληνική Αρχαιολογία ανάμεσα στο μονόδρομο του παρελθόντος και στο λαβύρινθο του μέλλοντος. Μια σύντομη αλλά απαισιόδοξη κριτική, στο: Μνήμη Δ. Λαζαρίδη. Πόλις και χώρα στην αρχαία Μακεδονία και Θράκη, Πρακτικά Αρχαιολογικού Συνεδρίου, Καβάλα 9-11 Μαΐου 1986 (Θεσσαλονίκη 1990) 719-725
12 σχόλια:
Φίλε/Φίλη In Antis!
Στην Ελλάδα ΔΕΝ υπάρχουν ευκαιρίες ίσες για όλους, ούτε πρόκειται να υπάρξουν εάν δεν συμφωνήσουμε σε ένα και μόνο πράγμα. Αξιοκρατία πάση θυσία. Δεν γνωρίζω περίπτωση (και εάν κάποιος το γνωρίζει ας μας ενημερώσει...) που ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων να συναντήθηκε με τους φοιτητές της Αρχαιολογίας και να τους ενημέρωσε αντικειμενικά για τις δυνατότητες εργασίας που υπάρχουν στο Ελληνικό Δημόσιο. Αλλά γιατί άλλωστε να το κάνουν; Ποιός είναι αυτός που θα δείξει εμπιστοσύνη σε συνδικαλιστές, που πολλοί από αυτούς έχουν εισπηδήσει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία ή -το χειρότερο- έχουν "ξεχάσε" τις παλιές απόψεις τους περί αξιοκρατίας, διαγωνισμού, κλπ, προκειμένου να γευτούν το γλυκό (αλλά άκρως τοξικό) πιοτό του ψευδο-συνδικαλιστικού και δημοσιουπαλληλικού βολέματος;
Αγαπητέ gkav,
Ούτε κι εγώ γνωρίζω να έγινε κάτι τέτοιο ως τώρα.
Είμαι της άποψης ότι το κενό στην ενημέρωση των μελλοντικών επιστημόνων που θα στελεχώσουν το Πανεπιστήμιο ή την Υπηρεσία δεν αφορά μόνο τον ΣΕΑ, αλλά και το Πανεπιστήμιο. Θα έπρεπε ο ΣΕΑ να αναλάβει τέτοιες πρωτοβουλίες; Φυσικά ναι. Και συμφωνώ με το σχόλιό σας, το οποίο το επεκτείνω και στους πανεπιστημιακούς. Και οι δύο, Υπηρεσία και ΑΕΙ, είναι κλεισμένοι ο καθένας στον δικό τους κόσμο, χωρίς να τους νοιάζει καν το «και τώρα τι» ενός αποφοίτου Αρχαιολογίας, ενός διδάκτορα ή νέου συμβασιούχου.
YΓ. Είμαι ο in antis.
Πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση όντως. Μου τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή ο τίτλος της ανακοίνωσης:
'Mittelbau im Museum - Management, Verwaltung und ein wenig Wissenschaft'...ειδικά το 'ein wenig Wissenschaft'!
Ίσως ένας επιπλέον λόγος που τέτοιες εκδηλώσεις δεν είναι συνήθεις στην Ελλάδα, τουλάχιστον όσον αφορά την αρχαιολογία (ή και τη μουσειολογία) είναι ότι η διαδικασία εύρεσης εργασίας/απασχόλησης στο αντικείμενο είναι περισσότερο χαοτική και καιροσκοπική, παρά συγκεκριμένη και προγραμματισμένη. Οπότε δυσκολεύομαι να σκεφτώ τι θα έλεγε κανείς σε τελειόφοιτους της αρχαιολογίας στην Ελλάδα όσον αφορά τις δυνατότητες, ευκαιρίες και την πορεία της επαγγελματικής αποκατάστασής τους...
Η δική μου εντύπωση είναι ότι η γενική 'πολιτική' στο θέμα είναι 'πάρε όσα περισσότερα χαρτιά μπορείς' και 'κράτα τα μάτια σου ανοιχτά για προκηρύξεις', με άλλα λόγια σαβουροτυχοδιωκτισμός. Οπότε, τι είδους career planning συνάντηση μπορεί να γίνει σε αυτή τη βάση;
Η εύρεση εργασίας στην αρχαιολογία/μουσειολογία στην Ελλάδα μου θυμίζει τις ένδοξες εποχές του ελληνικού χρηματιστηρίου, όπου όλοι ρωτούσαν "ξέρεις κανένα καλό χαρτί;"...
Αγαπητέ In Antis,
κατ'αρχήν συγχαρητήρια για την ανάρτηση αυτή, καθώς είναι χρησιμότατο να ξέρουμε πώς δουλεύουν τα πράγματα στην Γερμανία. Προσδοκούμε περαιτέρω στοιχεία :)
Στην Ελλάδα ούτε υπάρχουν και ΟΥΤΕ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ να υπάρξουν ίσες ευκαιρίες για όλους. Οι διαφανείς διαδικασίες δεν βολεύουν γιατί θα σπάσουν οι φεουδαρχικές δομές και άρα και τα κυκλώματα.
Για την Υπηρεσία με καλύπτει με τα γραφόμενά του ο gkav, τον οποίο συγχαίρω για την εξαιρετική δαγγεροτυπία του. Αν μου επιτρέπει θα βγάλω και γιγαντοαφίσα ;)
Εκτός από την ενημέρωση των φοιτητών για τις προοπτικές της δουλειάς, τις ερευνητικές τους δυνατότητες κλπ., νομίζετε ότι η Υπηρεσία έχει συζητήσει π.χ. θέματα μεθοδολογικά για την ανασκαφή; Η απάντηση είναι πέρα βρέχει.
Για τον κ. Χουρμουζιάδη, και επίσης για τον κ. Πετράκο που προβληματίζεται αναλόγως συχνά - πυκνά τελευταία, αναρωτιέμαι τι έκαναν όταν ήταν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Το ελληνικό Πανεπιστήμιο δεν θα μπορούσε να διαφέρει. Άλλωστε το ίδιο ζει σε έναν άλλο όμορφο πλανήτη, όπου εκ του ασφαλούς πολλοί καθηγητές ασκούν δριμύτατη κριτική για το αδημοσίευτο υλικό, αλλά παράλληλα δεν παίρνουν και θέση για το τόσο κρίσιμο θέμα της στελέχωσης της υπηρεσίας. Αναλογίζονται οι αξιότιμοι καθηγητές τι σημαίνει να έχει κάποιος υπό την αρμοδιότητά του μια περιοχή έκτασης 60 χλμ Χ 20 (τουλάχιστον) σε περιοχή γεμάτη αρχαία και με εντονότατη οικοδομική δραστηριότητα;;;
Οι φωτεινές εξαιρέσεις είναι ελάχιστες και απλώς επιβεβαιωτικές του κανόνα.
Όπως προωθούνται στην Αρχαιολογική Υπηρεσία συγκεκριμένοι κύκλοι ατόμων, άνωθεν ή ένδοθεν, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στο Πανεπιστήμιο. Οι προαλειφόμενοι για διάδοχοι των νυν συνήθως τους ακολουθούν τυφλά. Συνήθως αναλαμβάνουν τα θέματα που τους υποδεικνύουν, τους κάνουν όλη την χαμαλοδουλειά και γενικώς μπαίνουν πάλι σε διαδικασίες φεουδαρχικού τύπου.
Άραγε μπορεί το Ελληνικό Πανεπιστήμιο να στηριχθεί σε τέτοιας κατηγορίας ερευνητικό - διδακτικό προσωπικό, που εκλέγεται σε μία έδρα και γραπώνεται σε αυτήν, εκληρώνοντας το ελληνικό όνειρο της μονιμότητας;
23 χρόνια μετά λοιπόν δεν έχει αλλάξει τίποτα, προς το καλύτερο τουλάχιστον. Η ευθύνη των 2 πόλων, Πανεπιστημίου και Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι τεράστια.
Στους φοιτητές της Αρχαιολογικής κατεύθυνσης, ιδίως μετά τις τελευταίες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, έχει παρατηρηθεί μεγάλη μειωτική τάση, για τον κύριο λόγο των προβληματικών ή κακών εργασιακών προοπτικών ή, ακόμη χειρότερα, γιατί "το Αρχαιολογικό είναι δύσκολο".
Όταν οι περισσότεροι λειτουργούν σε λογική ήσσονος προσπάθειας, τί μπορεί κανείς να περιμένει;
@Museologist
«…η διαδικασία εύρεσης εργασίας/απασχόλησης στο αντικείμενο είναι περισσότερο χαοτική και καιροσκοπική, παρά συγκεκριμένη και προγραμματισμένη.»
Ακριβώς. Θα μπορούσε όμως η Αρχαιολογική Υπηρεσία να ενημερώσει το πώς έχει η κατάσταση, ποιες είναι οι δυσκολίες και πώς σκοπεύει να τις ξεπεράσει. Όνειρο θερινής νυκτός…
«Η εύρεση εργασίας στην αρχαιολογία/μουσειολογία στην Ελλάδα μου θυμίζει τις ένδοξες εποχές του ελληνικού χρηματιστηρίου, όπου όλοι ρωτούσαν "ξέρεις κανένα καλό χαρτί;"...»
Τι μου θύμισες… :)
@ Χαιρεφάνης
Για τις ίσες ευκαιρίες και την δυνατότητα ανέλιξης στην Ελλάδα, είτε στην Υπηρεσία είτε στο Πανεπιστήμιο, θα μπορούσε να γίνει μεγάλη κουβέντα, δεν επεκτείνομαι τώρα. Μόνο σύντομα να πω ότι τέτοια φαινόμενα δεν απαντούν μόνο στη χώρα μας.
Για τον Χουρμουζιάδη δεν γνωρίζω κάτι όσο ήταν στην Υπηρεσία, τον γνώρισα στο Πανεπιστήμιο. Ο Πετράκος, αν θυμάμαι καλά, πριν μερικά χρόνια είχε κάνει έκκληση σε νέους επιστήμονες να αναλάβουν τη δημοσίευση υλικού παλιών ανασκαφών της Εταιρείας που έμεινε στα αζήτητα. Δεν ξέρω τι έγινε από εκεί και πέρα, αν γνωρίζει κάποιος να μας πει. Συνάδελφος πάντως, καθηγητής τώρα στις ΗΠΑ, συνάντησε κλειστές πόρτες.
Κι αν η Υπηρεσία δεν κάνει τίποτα σε αυτό το θέμα, θα περίμενε κανείς ότι οι πανεπιστημιακοί, που είναι και δίπλα στους φοιτητές, θα έπαιρναν την πρωτοβουλία (για να μην πω ότι είναι υποχρέωσή τους) να ενημερώσουν τους μελλοντικούς επιστήμονες για το ποιες δυνατότητες εργασίας υπάρχουν στον τομέα τους. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην Υπηρεσία, αλλά και σε διάφορες κατευθύνσεις όπως Μουσειολογία, Προστασία, Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων, Διαχείριση Πολιτισμικού Περιβάλλοντος, Νέες Τεχνολογίες, έρευνα στο ΙΕΡΑ κοκ. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Γιατί – μερικών εξαιρουμένων – οι περισσότεροι καθηγητές πετούν το «άνεργοι θα μείνετε» και ξεμπερδεύουν (δεν αναφέρεται στην κατηγορία των «τσαντοκουβαλητών»).
ΥΓ. Οι κύριοι πανεπιστημιακοί με τη γκρίνια για το αδημοσίευτο υλικό των Εφορειών μάλλον προσπαθούν να καλύψουν τη δική τους μετριότητα.
Για τον Πετράκο και το ποιόν του συνολικά τα περιθώρια συζήτησης είναι εξίσου πολύ μεγάλα. Αλλά επειδή το θέμα το δικό μας, και της αρχαιολογίας συνολικότερα, είναι τα αρχαία και όχι οι αρχαιολόγοι, περιορίζομαι να πω ότι το παλαιό υλικό της Αρχαιολογικής Εταιρείας έχει αρχίσει να προωθείται προς δημοσίευση.
Το άνοιγμα και κλείσιμο των θυρών συναρτάται άμεσα με το πρώτο θέμα προς συζήτηση.
Για την ανεπάρκεια των περισσότερων πανεπιστημιακών καθηγητών συμφωνώ απόλυτα. Εκτός αυτού, η σύγκριση με τους πανεπιστημιακούς σε Αμερική και Ευρώπη είναι αποκαρδιωτικότατη, γιατί προκειμένου να ανελιχθούν δεν διστάζουν να "εκτεθούν" με νέες δημοσιεύσεις. Τρανό παράδειγμα αυτού ο Χανιώτης, που ήταν στην Χαϊδελβέργη, πήγε στην Οξφόρδη και από του χρόνου θα είναι στο Πρινστον. Και έχει κάνει πολύ αξιόλογη δουλειά.
Όταν ρωτήθηκε μάλιστα κάποτε, εάν σκοπεύει να γυρίσει, είπε ότι δεν σκοπεύει άμεσα να αυτοκτονήσει (αναρωτιέμαι γιατί τέτοια κακία...:p).
Το 1/4 να έκαναν από αυτά που έχει κάνει ο Χανιώτης έως τώρα…
Και όποιος κι αν ήταν στη θέση του, μάλλον ούτε αυτός θα «αυτοκτονούσε»…
Όταν πάντως γυρίσει, μάλλον θα μείνει σε κάποια εξοχή της Κρήτης να γράφει μυθιστορήματα…
Ξαναδιαβάζοντας την ανάρτηση, θέλω να παρατηρήσω τα εξής:
Σε μια χώρα, όπου για να μπεις στο Πανεπιστήμιο συμπληρώνεις ακόμη μηχανογραφικό, με δυνατότητα δήλωσης 60 (!!!!) σχολών, ο υποψήφιος φοιτητής αρχαιολογίας διαφοροποιείται από τον φοιτητή Αρχαιολογίας.
Εννοώ ότι αυτός που θέλει να σπουδάσει εξ αρχής Αρχαιολογία θα δηλώσει τα Αρχαιολογικά Τμήματα και μερικές ακόμη παρεμφερείς σχολές, γιατί έχει κατασταλάξει. Δεν είναι πολλά τα άτομα αυτής της κατηγορίας, όμως ευτυχώς υφίστανται.
Από την άλλη, ο φοιτητής Αρχαιολογίας - εφόσον μιλάμε πάντοτε για τα προπτυχιακά - μπορεί να "προσγειώθηκε" λόγω του μηχανογραφικού τυχαία στην σχολή.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κάθε έτος το 1/4 - 1/5, στην καλύτερη το 1/3, σπουδάζει σε κάποιο Ιστορικό / Αρχαιολογικό τμήμα επειδή το είχε δηλώσει ως πρώτο στην σειρά επιλογής.
Ένα ακόμη μικρότερο ποσοστό καταφέρνει να ξεφύγει από το παπαγαλικό σύστημα που είχε συνηθίσει στο σχολείο.
Αλήθεια, πώς μπορεί κανείς να αντιδράσει, ακούγοντας μεταπτυχιακούς φοιτητές, οι οποίοι δηλώνουν μάλιστα "αριστούχοι", να παραπονιούνται ότι καθηγήτρια Επιγραφικής, νέα στην ηλικία, εξαιρετική στο αντικείμενό της, και "αυτόχειρ" εκ Γερμανίας μεταξύ άλλων, είναι αυστηρή και απαιτητική;
Το πρόβλημα στην Ελλάδα, είναι ότι θέλουμε να είμαστε και να είναι και οι άλλοι πάντα αρεστοί. Μια ωραία ατμόσφαιρα δηλαδή...
Και τέτοιες αντιλήψεις εμποδίζουν τη χώρα να πάει μπροστά.
Πολυ ωραιο και ενημερωτικο κειμενο. Εχεις δικιο, οπως και ο Χιαρεφανης και ολοι οι υπολοιποι που σχολιασαν.
Μια υποσημειωση επιπλεον: Τελη Νοεμβριου διεξαγεται μια αρχαιολογικη εκθεση με ομιλιες και παρουσιαση του εργου αρχαιολογικων ινστιτουτων και ερευνητικων φορεων στη Γερμανια. Η εκθεση αυτη γιενται στο Βερολινο και δινει τη δυνατοητα σε σπουδαστες να ερθουν σε επαφη με συναφη επαγγελματα. Οπωσδηποτε ενα ωφελιμο συμπληρωμα της συνεδριας του Συλλου Γερμανων Αρχαιολογων που αναφερεις στο κειμενο σου. Βλ. και www.archaeoworks.de
Σωστο και ευστοχο το τελευταιο σχολιο του Χαιρεφανη. Αυτα ακριβως συζητω και με την παρεα μου εδω και χρονια και σε κειμενο μου του Ιουνιου 2008 στο ιστολογιο!
Δεν ειναι πραγματα αυτα, να συμπληρωνεις μηχανογραφικα και αηδιες. Πρεπει το συστημα εισαγωγης στα πανεπιστημια να αλλαξει ριζικα!
@ Chairephanes
Κατανοώ τη διάκριση. Εννοώ όμως και τους υποψήφιους φοιτητές που ενδιαφέρονται για τις κλασικές σπουδές, αλλά δεν έχουν κατασταλάξει. Ακόμη και για τους ήδη φοιτητές, πολλοί είναι αυτοί που διαλέγουν ειδίκευση Ιστορίας και για επαγγελματικούς λόγους και εξαιτίας του νεφελώδους τοπίου στην εύρεση εργασίας των αρχαιολόγων.
Θίγετε και το σύστημα εισαγωγής και την κατάσταση στα πανεπιστημιακά τμήματα, για τα οποίο θα πούμε πολλά στο μέλλον.
Όσο για την «ωραία ατμόσφαιρα» έχεις δίκιο. Ο όρος «αριστούχοι» δεν με εντυπωσιάζει πια και είμαι αρκετά καχύποπτος. Προτιμώ να χαρακτηρίζω από τα πεπραγμένα του καθενός. Και χαρακτηρισμοί περί «αυστηρότητας» και «απαιτήσεων» από μεταπτυχιακούς μάλλον περιγράφουν τη «νοοτροπία της ευκολίας» της εποχής μας. Και η επιγραφική θέλει προσπάθεια.
Μάλλον δεν κατάλαβαν ακόμη ότι δεν είναι προπτυχιακοί που κυνηγούν το 9 στο ΑΚΛ 101, αλλά αυτοί που αύριο ίσως χρειαστεί να δημοσιεύσουν μια επιγραφή ή απλά να τις μελετήσουν στα πλαίσια της έρευνά τους.
@TaLas
Ευχαριστώ για το link. Όντως, πολύ ενδιαφέρουσα διοργάνωση. Θα επιθυμούσα πολύ και μια τέτοια στην Ελλάδα.
@ TaLas
Υ.Γ.: Δεν ονομάζεται Σύλλογος Γερμανών Αρχαιολόγων, αλλά Γερμανικός Σύλλογος Αρχαιολόγων. Μικρή αλλά σημαντική διαφορά. Πολύ σημαντική…
Δημοσίευση σχολίου