24 Απρ 2008

Μεθώντας...

Αυτή η ερυθρόμορφη κύλικα* (αγγείο πόσεως) είναι ενδιαφέρουσα, όχι μόνο γιατί είναι εργό ενός μεγάλου καλλιτέχνη αλλά και για τον εξής λόγο: υπάρχουν πολλές απεικονίσεις συμποσίου και κώμου στην αρχαία ελληνική αγγειογραφία, αλλά σπανίως οι επιπτώσεις τους.



Στις εξωτερικές πλευρές λοιπόν αυτής της κύλικας απεικονίζεται μια τέτοια παρέα κωμαστών στο αποκορύφωμα του γλεντιού με πιοτό, μουσική και τραγούδια..








Στο εσωτερικό όμως του αγγείου μεταφερόμαστε σε άλλη μια άλλη πλευρά αυτού του γλεντιού. Ένας νεαρός, που το παράκανε με το πιοτό, προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του στηριζόμενος σε ένα ραβδί κάνοντας εμετό. Μια νεαρή γυναίκα, μια εταίρα, τον στηρίζει κρατώντας το κεφάλι του.



Είναι από τις λίγες φορές που μια τέτοια σκηνή απεικονίζεται σε αγγείο. Η τοποθέτηση αυτού του θέματος στο εσωτερικό της κύλικας είναι ίσως και μια προειδοποίηση για τον πότη την στιγμή που πάει να πιει το κρασί του, ώστε να μην το παρακάνει.
Κυρίως όμως είναι μοναδικός ο τρόπος του αγγειογράφου να εκφράσει το συναίσθημα σε μια τέτοια σκηνή: Οι δυο τους, αποτραβηγμένοι από τους άλλους. Η μουσική και οι φωνές των υπολοίπων μοιάζουν να ακούγονται στο βάθος. Η στάση του σώματος του νεαρού, πέρα από το να δηλώνει την κατάστασή του, εκφράζει και μια αμηχανία για την υπερβολική μέθη, καθώς πασχίζει να στηριχθεί μπροστά στην κοπέλα. Η ίδια με κατανόηση, σχεδόν με στοργή του κρατάει το κεφάλι. Μοιάζει να θέλει να τον προστατέψει, να τον φροντίσει σε αυτήν την στιγμή αδυναμίας. Οι κινήσεις και το βλέμμα της εκφράζουν τρυφερότητα, ερωτισμό.

Το έργο ανήκει στον Ζωγράφο του Βρύγου, έναν από τους κορυφαίους καλλιτέχνες των αρχών του 5ου αιώνα π. Χ. Ονομάστηκε συμβατικά από τον κεραμέα Βρύγο, ο οποίος υπογράφει τα αγγεία του. Εάν κεραμέας και αγγειογράφος είναι το ένα και το αυτό πρόσωπο, είναι ένα ερώτημα. Ο Βρύγος λοιπόν υπογράφει και αυτήν την κύλικα με την επιγραφή ΒΡΥΓΟΣ ΕΠΟΙΕΣΕΝ (με έφτιαξε ο Βρύγος).



Σημασία έχει το σημείο που τοποθέτησε την υπογραφή. Εσωτερικά και προς το κάτω μέρος της λαβής. Εκεί που φαίνεται καλύτερα στον θεατή όταν ο πότης θα σηκώσει το αγγείο για να πιει. Μια πανέξυπνη ιδέα δήλωσης τόσο υπερηφάνειας όσο και διαφήμισης των προϊόντων του.

----------------
* Würzburg, Martin von Wagner Museum. Antikensammlung.